UBND TP.HCM cấp “sổ đỏ” cho chủ đầu tư trong khi người dân vẫn chưa đồng thuận về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

 

Dự án “đất vàng” trung tâm TP.HCM tạm hủy thanh tra đang triển khai ra sao?
Sau hơn 25 năm, dự án 1 Bis – 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu hiện vẫn là bãi đất trống quây tôn – Ảnh: Huyền Trâm.

Ở Quyết định về việc điều chỉnh, bổ sung kế hoạch thanh tra năm 2020, Bộ Tài nguyên Môi trường yêu cầu Tổng cục Quản lý đất đai không thực hiện thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai đối với các dự án đầu tư không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng, có sai phạm trong quản lý, sử dụng đất tại 3 địa phương Hà Nội, Bình Thuận và TP.HCM.

Lý do hủy thanh tra được đưa ra là các địa phương chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch bệnh Covid-19.

Tại TP.HCM, Bộ yêu cầu không thực hiện thanh tra năm 2020 đối với 3 dự án, trong đó có dự án Khu nhà ở 1 Bis – 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu tại phường Đa Kao, quận 1 của Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy.

Quyết định dừng thanh tra của Bộ đưa ra chỉ sau gần nửa năm Tổng cục Quản lý đất đai, thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường ra quyết định thanh tra.

Cụ thể, trước đó, ngày 18/2/2020, Tổng cục Quản lý đất đai đã ra Quyết định số 31/QĐ-TCQLĐ thanh tra việc chấp hành luật về đất đai, đối với Dự án 1 Bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM.

Đây là dự án nằm trong danh sách vướng “lùm xùm” khiếu kiện, khiếu nại dai dẳng tại TP.HCM.

Hơn 20 năm thay đổi mục đích đầu tư

Năm 1994, UBND TP.HCM đã xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với nhà đất của 164 căn hộ, tại địa chỉ 1 Bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, quận 1, thuộc diện công sản từ thời chế độ cũ.

Đến ngày 30/9/1995, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 624/QĐ-TTg phê duyệt dự án đầu tư khu nhà ở 1 Bis – 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu. Mục đích là đầu tư xây dựng nhà ở và làm việc để nâng cấp nhà ở tại chỗ giải tỏa nhà lụp xụp trên và ven kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, kinh doanh nhà ở cao cấp và văn phòng làm việc, từng bước chỉnh trang đô thị tại khu vực.

Ngày 30/7/1996, Thủ tướng ký tiếp Quyết định số 490, thu hồi 16.802m2 của khu I và 1.495m2 của khu II, tại 1 Bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu; giao cho Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà Quận 1 (100% vốn nhà nước, sau thành Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Bến Thành, thuộc Tổng Công ty Bến Thành), đầu tư xây dựng khu nhà ở, phục vụ cho việc di chuyển dân trên kênh Nhiêu Lộc, khu nhà ở cho người tái định cư, khu nhà ở và khu căn hộ cao cấp kinh doanh, khu văn phòng cho thuê.

Về quy mô, dự án sẽ đầu tư xây dựng 365 căn chung cư, 38 căn nhà phố liền kề, 112 căn nhà ở cao cấp. Tổng mức đầu tư dự kiến là 256 tỷ đồng, chủ đầu tư huy động vốn và sử dụng các nguồn tài trợ hợp pháp khác.

Tháng 1/2004, Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 280 cho phép điều chỉnh dự án 1 Bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tháng 4/2004, UBND TP.HCM có Quyết định số 1576, điều chỉnh dự án 1 Bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu. Theo đó, quy mô công trình gồm 1 khối văn phòng và 4 khu chung cư cao tầng để kinh doanh, tái bố trí dân cư trong khu vực quy hoạch xây dựng và tái định cư 200 hộ thuộc dự án Đông-Tây. Tổng số căn hộ là 816 căn, chiều cao tối đa 22 tầng, tổng mức đầu tư ước tính 881 tỷ đồng. Sau khi UBND TP.HCM có quyết định điều chỉnh dự án, ngày 25/9/2006, HĐQT Bến Thành Group đã ban hành Nghị quyết số 39, cho phép Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà quận 1 (đã sáp nhập) hợp tác với Công ty TNHH Đầu tư Sao Thủy (Công ty Sao Thủy) thực hiện dự án 1 bis-1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tháng 7/2013, UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Bến Thành (đổi tên từ Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà quận 1), liên doanh với Công ty Sao Thủy thành lập Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy (gọi tắt là Bến Thành – Sao Thủy) để thực hiện dự án 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tháng 10/2014, UBND TP.HCM ban hành quyết định chấp thuận chủ đầu tư dự án là Bến Thành- Sao Thủy.

Ngày 22/5/2015, từ tham mưu của Sở Tài nguyên và Môi trường, ông Nguyễn Hữu Tín, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM khi đó (đang chấp hành án tù 7 năm liên quan vụ án nhà đất 15 Thi Sách, quận 1 – PV) ký Quyết định số 2403, thu hồi khu đất 1 Bis-1 kép Nguyễn Đình Chiểu, do Công ty Phát triển nhà Bến Thành quản lý, để giao cho Bến Thành – Sao Thủy làm dự án nhà ở cao tầng, khách sạn thương mại dịch vụ. Hình thức sử dụng đất là giao đất có thu tiền sử dụng đất.

Tháng 2/2018, từ đề xuất của Sở Quy hoạch-Kiến trúc, UBND TP.HCM đã có Quyết định 472 điều chỉnh cơ cấu sử dụng đất lần thứ 2, bố trí 2.570m2 dự án để xây dựng khách sạn; 15.224m2 diện tích để xây dựng khu nhà ở cao tầng và thương mại dịch vụ. Như vậy, đến thời điểm này mục đích dự án không còn phục vụ tái định cư.

Theo BCTC năm 2019 của Bến Thành Group, Bến Thành Group sở hữu 28% vốn đầu tư tại Bến Thành-Sao Thủy (tức vốn nhà nước chỉ chiếm 28%).

Khởi công dù chưa đủ điều kiện

Được biết, dự án 1 Bis – 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu khiến 227 hộ phải di dời và hiện vẫn còn 122 hộ đang khiếu nại. Trong quá trình triển khai, nhiều lần UBND thành phố điều chỉnh đơn giá hỗ trợ, bồi thường, từ 200.000 đồng/m2 đến 48 triệu đồng/m2.

Dù còn vướng khiếu kiện, khiếu nại, năm 2013, UBND quận 1 xác nhận Công ty Bến Thành – Sao Thủy đã hoàn tất bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đây là cơ sở để đến năm 2016, Sở Tài nguyên và Môi trường TP ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho Công ty Bến Thành – Sao Thủy.

Tuy nhiên đến đầu tháng 6/2017, nêu ý kiến tại buổi gặp trực tiếp lãnh đạo TP, đại diện một số hộ dân kiến nghị UBND TP.HCM hủy tất cả các quyết định đã ban hành áp dụng cho các hộ dân khu dân cư 1Bis – 1Kép Nguyễn Đình Chiểu, Quận 1 trong việc thu hồi, đền bù, tái định cư mà chưa được sự đồng thuận của người dân.

Đồng thời, đại diện các hộ dân cho rằng phải thống nhất trong mức giá đền bù của dự án (kể cả hộ dân di dời trước và hộ dân di dời sau); giải quyết nhu cầu tái định cư cho người dân có nhu cầu, không được ép buộc người dân tự nhận tiền tự lo nơi ở mới.

Bên cạnh đó, các hộ dân cũng yêu cầu chi trả bổ sung đầy đủ diện tích đã kê khai nhà đất năm 1994 và được nhận 100% đơn giá đất hợp pháp; đình chỉ thi công đối với chủ đầu tư dự án, cũng như thanh tra toàn diện dự án 1Bis – 1Kép Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, quận 1.

Sau đó, lãnh đạo TP chỉ đạo giao các sở, ngành, đơn vị tổng hợp và tiến hành rà soát các văn bản quy định pháp luật liên quan đến dự án để có thông báo trả lời chính thức cho người dân biết.

Hồi tháng 6/2017, dự án thi công rầm rộ dù chưa đủ điều kiện thi công – Ảnh: Huyền Trâm.
Trước đó, trên cơ sở phản ánh của cư dân địa phương về dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật của Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy trong quá trình xây dựng tại khu đất trên, ngày 28/3/2017, Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM đã phối hợp cùng UBND phường Đa Kao kiểm tra thực địa. Kết quả kiểm tra đã phát hiện chủ đầu tư khởi công công trình khi chưa đủ điều kiện khởi công.

Sau khi lập biên bản hành vi vi phạm, ngày 30/3/2017, Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM đã ra quyết định xử phạt Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy, do bà Trương Thị Lâm Ngọc làm Tổng Giám đốc, có địa chỉ tại số 65 đường Nguyễn Du, phường Bến Nghé, quận 1, với số tiền 17,5 triệu đồng.

Tại quyết định xử phạt của Thanh tra Sở Xây dựng Thành phố đã xác định rõ Công ty TNHH Bến Thành – Sao Thủy đã vi phạm khoản 2 Điều 12, Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản, khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật, quản lý phát triển nhà và công sở.

Trải qua hơn 25 năm từ lúc có quy hoạch, khu “đất vàng” 1 Bis – 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu với quy mô gần 1,8 ha tiếp mặt tiền đường Nguyễn Đình Chiểu và Nguyễn Bỉnh Khiêm, quận 1 vẫn chưa thể hoàn tất công tác bồi thường, trong khi người dân tiếp tục khiếu nại, khiếu kiện.

Hiện dự án vẫn là khu đất được vây tôn cao kín, một số máy móc thi công dang dở nằm phơi sương. Xung quanh khu vực dự án trở thành bãi đậu xe ô tô và tập kết rác.