Doanh nghiệp đang dồn sức củng cố nội lực, thích ứng sáng tạo để vượt qua những trở ngại phát sinh từ xung đột Nga – Ukraine gây ra. Ảnh: TL.
Bài toán tự chủ
Hiện nay xung đột giữa Nga-Ukraine đang gây tác động tiêu cực đến sự phục hồi kinh tế toàn cầu vốn đang rất chật vật sau cuộc khủng hoảng kéo dài của đại dịch Covid-19.
Song trong bối cảnh bất lợi, doanh nghiệp Việt Nam – đối tượng chịu ảnh hưởng trực diện, luôn tìm ra những giải pháp thích ứng, nỗ lực xoay xở để không đứt gãy chuỗi sản xuất.
Công ty TNHH xuất nhập khẩu thực phẩm Duy Anh Foods (huyện Củ Chi, TP.HCM) là một trong những doanh nghiệp phát triển các sản phẩm chế biến từ gạo đã xuất khẩu đến 55 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có nhiều thị trường khó tính. Theo ông Lê Duy Toàn, Giám đốc Duy Anh Foods, doanh nghiệp có 4 khách ở Nga, 1 khách ở Ukraine, trung bình mỗi tháng xuất sang hai thị trường này khoảng 5 container.
“Khi cuộc xung đột Nga-Ukraine diễn ra, các chuyến tàu vận chuyển quốc tế vẫn hoạt động nhưng chỉ sau một tuần, họ báo lại không có chuyến tàu nào đi Nga. Trong khi đó, sản phẩm của mình đã chuẩn bị sẵn sàng để đóng container xuất đi, nên tất cả phải dừng lại và đem lưu kho”, ông Toàn cho hay.
Câu hỏi đặt ra lúc này với doanh nghiệp là làm gì với số hàng lưu kho, bao giờ hàng mới được xuất đi. Để ứng phó với tình hình, ông Toàn cho biết, doanh nghiệp đã phải chuyển một số sản phẩm chưa thể xuất đi Nga và Ukraine sang đóng gói bao bì phù hợp để xuất đi các nước khác như Ba Lan, Tiệp Khắc…
“Trước mắt, doanh nghiệp cũng đã chủ động phần nguyên liệu đầu vào, ký các hợp đồng lấy đơn gạo trong 6 tháng để giữ giá ổn định. Ngoài ra, điều chỉnh máy móc chạy nhanh hơn để ra sản phẩm nhanh, bớt chi phí nhân công”, ông Toàn nhận định.
Ông Đoàn Minh Quốc, Giám đốc Công ty kính Đình Quốc cho biết, hiện nay nguyên liệu đầu của doanh nghiệp phải nhập từ Mỹ tăng giá. Doanh nghiệp không đặt được container, trong khi giá container tăng, vận chuyển tăng. Các nhà cung cấp thì yêu cầu phải thanh toán trước, đặt tàu trước, đặt nguyên liệu trước… làm ảnh hưởng tới dòng tiền của doanh nghiệp.
Theo ông Quốc, để các doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn này, bắt buộc phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh của mình, giảm bớt chi phí nhân sự, nhà máy, bớt đi chi phí không cần thiết… để tối ưu hóa sản xuất, giúp “con tàu” của doanh nghiệp nhỏ gọn hơn; chuẩn bị tâm thế chủ động để dòng tiền, đa dạng hóa kênh sản phẩm phù hợp.
Xây dựng được vùng nguyên liệu sản xuất lúa gạo quy mô lớn nhất Việt Nam hiện nay với diện tích 100.000 ha, Tập đoàn Lộc Trời đối diện nhiều thách thức khi vật tư nông nghiệp đầu vào tăng giá. Trong đó, giá phân bón tăng phi mã khiến bà con trồng lúa cầm chắc không có lãi trong vụ hè thu tới nếu canh tác theo phương thức cũ.
Do đó, Tập đoàn Lộc Trời đang tổ chức lại sản xuất theo hướng đồng bộ các khâu để giảm chi phí. Tập đoàn tập trung vào 2 đột phá là cơ giới hóa đồng bộ để tăng năng suất lao động, giảm tổn thất sau thu hoạch và sử dụng vật tư đầu vào đúng, không lạm dụng.
“Giá thành lúa tại ruộng khu vực ĐBSCL hiện ở mức 3.100 – 3.700 đồng/kg. Với mô hình chúng tôi đang thực hiện, giá thành hạ xuống còn 2.500 – 2.700 đồng/kg. Áp dụng mô hình của chúng tôi, với giá gạo thông dụng hiện là 5.700 đồng/kg, nông dân sẽ đạt 100% lợi nhuận”, ông Nguyễn Duy Thuận, Tổng Giám đốc Tập đoàn Lộc Trời, cho hay.
Cần sự vào cuộc quyết liệt hơn từ Chính phủ
Để hỗ trợ các doanh nghiệp đủ sức chống chọi với các tác động tiêu cực hiện nay, các chuyên gia kiến nghị, Nhà nước cần đẩy mạnh hơn nữa các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp như miễn giảm các loại thuế, giảm lãi suất ngân hàng hay cho phép doanh nghiệp tiếp tục giãn, hoãn, cơ cấu lại các khoản nợ để doanh nghiệp Việt có thể tận dụng cơ hội nhanh chóng bù đắp vào phần thiếu hụt này và mở rộng thị trường.
Nêu quan điểm, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, Kinh tế trưởng BIDV, cho rằng, trong ngắn hạn, chúng ta đều mong muốn các bộ, ngành và địa phương vào cuộc quyết liệt hơn để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là trong việc đa dạng hóa thị trường.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu sâu hơn và nhiều hơn về kênh thanh toán song phương và hỗ trợ doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, đặc biệt là rủi ro về tỷ giá. Các bộ ngành, Ngân hàng Nhà nước cũng cần nghiên cứu để có phương án đa dạng hóa các phương thức dự trữ, bao gồm dự trữ ngoại hối.
Trong trung, dài hạn, chúng ta cần cơ cấu lại và nâng cấp hệ thống logistics. Đẩy nhanh và quyết liệt hơn, thực chất hơn cải cách thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh. Cùng với đó, tăng tính tự lực tự cường, sức chống chịu của nền kinh tế trong bối cảnh bất định, chủ động phân tích dự báo để tránh bị động, bất ngờ.
“Bên cạnh đó, trước sự bất ổn kinh tế vĩ mô gây sức ép lớn tới lạm phát và tỷ giá hối đoái. Do đó, công tác điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa của Chính phủ sẽ phải tính tới một yếu tố mới bởi bây giờ không còn là bài toán của cách đây khoảng 2 tháng. Năm nay, chúng ta phải tính tới áp lực lớn của lạm phát cũng như các yếu tố bất lợi của thị trường quốc tế để giảm thiểu rủi ro, từ đó mới có thể hỗ trợ được cho doanh nghiệp”, ông Lực khuyến nghị.
