Thaco vẫn khó cạnh tranh với các hãng ngoại trong sản xuất ô tô con. Ảnh: T.L.
Sản xuất ô tô con vẫn về tay các hãng ngoại
Theo Báo cáo từ Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương, giai đoạn 2017-2019, các vị trí top đầu trong lĩnh vực sản xuất ô tô dưới 9 chỗ trong nước đều bị chiếm lĩnh bởi các doanh nghiệp nước ngoài.
Trong rất nhiều năm, Toyota luôn là doanh nghiệp dẫn đầu thị trường về thị trường đối với dòng xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi. Năm 2017 có mức thị phần lên tới 31,2%. Theo sau đó là Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) với thị phần đạt 19,21%.
Tuy nhiên, đến năm 2018, với 20,52% thị phần, Hyundai đã vượt qua Trường Hải để chiếm lấy vị trí thứ 2. “Thừa thắng xông lên”, năm 2019, Hyundai đã chiếm lĩnh được vị trí dẫn đầu về thị phần trên thị trường, đạt 29,64%, vượt qua Toyota 23,16% .
Theo Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, mức độ tập trung của nhóm doanh nghiệp dẫn đầu thị trường xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi hiện nay khá cao. Với rào cản gia nhập thị trường cao cùng với vốn đầu tư lớn nên không có nhiều doanh nghiệp có đủ năng lực để cạnh tranh trên thị trường này.
Thaco thống lĩnh thị trường sản xuất xe khách và xe tải
Xe khách, xe tải được sản xuất bởi các doanh nghiệp nội vẫn chiếm được niềm tin từ người tiêu dùng Việt Nam. Ảnh: T.L.
Trong giai đoạn 2017-2019, các doanh nghiệp có lượng tiêu thụ xe khách chủ yếu trên thị trường là: Thaco, Dothanh, Samco, Tracomeco, Haeco, Daewoo và Vinamotor. Có thể thấy được thị trường sản xuất xe khách đang chuyển dịch sang các doanh nghiệp trong nước, và các doanh nghiệp nội địa đã vươn lên mạnh mẽ và trở thành những nhà sản xuất xe khách chủ lực trên thị trường.
Trong 3 năm này, Thaco liên tục thống lĩnh thị trường với mức thị phần trên 40%, theo sau là Đô Thành với thị phần đạt trên 20%. Tracomeco và Haeco cũng là những doanh nghiệp nổi bật và có sự tăng trưởng nhanh chóng trên thị trường khi trở thành các doanh nghiệp đạt vị trí thứ 4 và 5 về thị phần trên thị trường vào năm 2019.
Đối với dòng xe tải, Thaco là doanh nghiệp dẫn đầu tuyệt đối về thị phần tiêu thụ, giai đoạn 2014 – 2016 luôn nắm trên 45% thị phần. Từ năm 2017 đến 2019, thị trường sản phẩm xe tải còn có sự tham gia của những thương hiệu mới như Hyundai Thành Công, Chiến Thắng, Hoa Mai, nhưng Thaco vẫn đứng đầu thị trường với thị phần tăng dần đều, trung bình trên 40%. Trong cả giai đoạn, Hino, Isuzu và Thaco luôn là 3 dòng sản phẩm được tiêu thụ nhiều nhất tại Việt Nam.
Tương tự như dòng xe khách, thị trường dòng xe tải không có nhiều các doanh nghiệp góp mặt và thị phần tập trung chủ yếu một số doanh nghiệp đã khiến cho thị trường có mức độ tập trung khá cao. Thị trường đã hình thành nhóm các doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh.
Hành vi phản cạnh tranh có thể xảy ra
Cục Quản lý Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng nhận định, đặc thù của thị trường ô tô tại Việt Nam là có rào cản gia nhập thị trường cao cùng với vốn đầu tư lớn, do đó không có nhiều doanh nghiệp có đủ năng lực để cạnh tranh trên thị trường này.
Ngoài ra nhiều doanh nghiệp hoạt động sản xuất lắp ráp ô tô đang gặp khó khăn và phải cắt giảm hoạt động sản xuất vì ảnh hưởng của chính sách phí, thuế trong nước và lộ trình cắt giảm thuế khi tham gia các hiệp định thương mại tự do, cộng đồng kinh tế… Chính điều này đã làm cho mức độ tập trung trên thị trường cao.
“Với mức độ tập trung cao như hiện nay, rất dễ phát sinh các hành vi phản cạnh tranh làm ảnh hưởng tới thị trường. Đồng thời cũng đặt ra yêu cầu đối với cơ quan cạnh tranh cần có sự giám sát, đánh giá và xem xét kỹ lưỡng đối với các hành vi phản cạnh tranh có khả năng xảy ra trên thị trường này”, Cục này khuyến nghị.
