Những mô hình hợp tác xã (HTX) tại tỉnh này đang chuyển hóa và tích cực vận dụng công nghệ số nhằm xây dựng thị trường nông sản.
Người đi đầu tiên phong không ai khác là nữ doanh nhân Nguyễn Thị Thành Thực. Tuy là chủ một doanh nghiệp lớn từng sang Trung Quốc mua cả một nông trường cam, nhưng Chủ tịch Công ty Bagico Bắc Giang chỉ thừa nhận chị là “một thương lái”. Am hiểu thị trường nông sản và đam mê đến nổi, chị Thực ví von: “Nông sản Việt như cô gái quê danh giá chỉ biết ngồi nhà chờ người ta đến hỏi và mua đi” hay “75% nông sản của chúng ta xuất sang Trung Quốc. Thương lái Trung Quốc vào đến tận vùng sâu, vùng xa, đến bất cứ ngõ hẻm nào của Việt Nam và họ giỏi hơn chúng ta là biết Việt Nam có gì ngon nhất, thời điểm nào thu hoạch, để thu mua”… Tháng 02/2022, Chủ tịch Bagico đã lặn lội tìm đến tỉnh biên giới Bình Phước để kết hợp cùng bà con nông dân khởi xướng xây dựng HTX Dịch vụ nông nghiệp số.
Cũng từ “viên gạch” nền tảng đầu tiên, qua sự kết nối của các địa phương, những nông dân tiên tiến đã làm việc với Hội Nông dân tỉnh và thị xã Phước Long vận động thành lập thêm HTX ứng dụng công nghệ số gồm 6 thành viên, trong đó anh Trần Quốc Duy, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch (TT XTĐT,TM&DL) tỉnh Bình Phước.
Từng được đào tạo tại Úc, nơi ứng dụng công nghệ số hàng đầu vào nền nông nghiệp, anh Duy có quan điểm giống như nữ doanh nhân Nguyễn Thị Thành Thực. Cả hai cho rằng, mục tiêu lớn nhất của việc thành lập các mô hình HTX là tạo liên kết giữa những nhà sản xuất, nhà kinh doanh để hỗ trợ xây dựng thương hiệu, sản phẩm phát triển cho thị trường nông sản Bình Phước. Những nông dân nào không thể tự đi một mình thì cần đi cùng nhau dưới mô hình liên kết chuỗi.
“Bắt đầu từ thực nghiệm một số hoạt động trên nông trại của các thành viên trong Ban Vận động, sau đó tiến đến triển khai rộng rãi cho các thành viên của HTX tham gia trong việc kết nối, tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp” – anh Duy chia sẻ.
Bộ khung HTX có 12 nhân sự nòng cốt gồm 3 lãnh đạo và 9 thành viên. Đứng đầu HTX là Giám đốc Đặng Dương Minh Hoàng, một nông dân ưu tú, chủ Nông trại Thiên Nông (huyện Bù Gia Mập) – người đã và đang rất tâm huyết trong xây dựng thương hiệu cho nông sản, nhất là quả bơ Bình Phước. Phó giám đốc HTX là chủ sở hữu Gia Bảo Ecofarm Nguyễn Minh Hiếu (huyện Phú Riềng) và chị Phạm Thị Vân, startup tiêu biểu trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại tỉnh Bến Tre. Các thành viên còn lại của HTX gồm: chị Nguyễn Thị Thành Thực, người khởi xướng việc ứng dụng nền tảng Nông nghiệp số AutoAgri; anh Nguyễn Thanh Minh – chủ Nông trại Micfarm (thị xã Phước Long); chị Mai Thị Tươi – nhà cung cấp vật tư nông nghiệp và phân bón lớn ở tỉnh Thái Bình cùng các nông dân trẻ tiên tiến khác…
HTX có chức năng phổ cập sổ nhật ký điện tử vườn cho nông dân, giúp địa phương hệ thống hóa số liệu, chủ động kết nối cung – cầu; tư vấn về vật tư, phân bón, kỹ thuật chăm sóc và thiết kế vườn; sử dụng công nghệ trong chăm sóc vườn; xây dựng chuỗi kết nối nông dân với kênh thu mua cuối cùng, giảm bớt khâu trung gian, mang lại tính ổn định cho nông sản.
Theo anh Đặng Dương Minh Hoàng, mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả và thiếu liên kết chuỗi giá trị luôn là vấn đề cản trở cho bước tiến của nền nông nghiệp Việt Nam. Vì vậy, bên cạnh đầu tư công nghệ chế biến, chú trọng thị trường nội địa, chuyển đổi số sẽ giúp nông dân nâng cao năng suất, chất lượng, tối ưu hóa sản xuất, giảm chi phí, thông tin minh bạch, chính xác, kết nối cung – cầu, khắc phục tình trạng thiếu thông tin về thị trường.
Anh Hoàng kỳ vọng HTX sẽ góp sức để nâng tầm giá trị, thương hiệu của nông sản; tích cực xây dựng thị trường trong và ngoài nước cho nông sản, giúp nền nông nghiệp Bình Phước phát triển. Còn anh Nguyễn Minh Hiếu cho biết, nhờ tham gia HTX, anh đã có thể liên kết cùng các đơn vị giúp giải quyết khâu bảo quản giống với phương pháp ướp đông bằng nitơ. Qua đó, nguồn giống cho Gia Bảo Ecofarm có thể lưu kho được tới 2 năm, giảm thiệt hại về tài chính do hàng bị tồn đọng, hư hỏng.
Để đầu ra cho nông sản trơn tru, HTX đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với TT XTĐT,TM&DL tỉnh. Theo đó, hai bên sẽ phối hợp xây dựng chuỗi kết nối các hợp tác xã, nhà nông trong tỉnh với kênh thu mua cuối cùng, giảm bớt khâu trung gian, mang lại tính ổn định cho các sản phẩm của địa phương. Từ đó góp phần xây dựng và phát triển thị trường trong và ngoài nước bền vững, ổn định cho nông sản.
Đồng thời, hai bên sẽ cùng tổ chức các hoạt động kết nối cung – cầu sản phẩm/dịch vụ khoa học công nghệ (KHCN), nhất là về chuyển đổi số giữa các nhà khoa học, tổ chức, doanh nghiệp KHCN trong và ngoài nước với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, hợp tác xã, nhà nông tại Bình Phước có nhu cầu áp dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong kinh doanh, sản xuất. Ngoài ra, HTX đã ký kết hợp tác với Sở Công thương và Hội Nông dân tỉnh.
Bình Phước hiện có hơn 11.000 ha cây ăn trái; trong đó, cây có múi chiếm 16% tổng diện tích. Cây ăn trái đang góp phần mang lại giá trị kinh tế lớn cho người dân trên địa bàn tỉnh. Định hướng, tỉnh sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn và từng bước hỗ trợ nông dân lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn.
Việc ra đời HTX Dịch vụ nông nghiệp số Bình Phước sẽ giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất – kinh doanh, nông hộ tiếp cận với chuyển đổi số hiệu quả nhất nhằm tăng sức cạnh tranh, chủ động mở rộng thị trường đầu ra, thu hút nguồn khách hàng đa dạng ở mọi lúc, mọi nơi và giảm bớt khâu trung gian để gia tăng lợi nhuận.
Thắng Trân
