Thu ngân sách thắng lớn từ việc tiết kiệm chi thường xuyên tới biến động giá cả thị trường. Ảnh: TL.
Thu ngân sách đạt gần 1,4 triệu tỷ đồng
Năm 2021 là năm khó khăn đối với nền kinh tế do tác động nặng nề từ đại dịch Covid-19. Trong suốt khoảng thời gian dịch bệnh diễn biến căng thẳng nhất, nhiều thủ phủ công nghiệp tại phía Nam như TP HCM, Bình Dương đã phải buộc đóng cửa nhà máy, dừng sản xuất.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, 11 tháng đầu năm có khoảng 106.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tương đương bình quân 9.700 doanh nghiệp đóng cửa trong mỗi tháng kể từ đầu năm. Tăng trưởng GDP quý 3 âm 6,17%, mức thấp nhất trong lịch sử ngành thống kê. Và nếu tính chung 9 tháng năm nay thì tăng trưởng GDP cũng chỉ đạt 1,47%, thấp nhất trong cùng kỳ nhiều năm qua.
Tuy vậy, theo Bộ Tài chính, thu ngân sách Nhà nước 11 tháng đầu năm vẫn đảm bảo tiến độ dự toán và tăng 4% so với cùng kỳ.
Cụ thể, thu ngân sách Nhà nước tháng 11 đạt 128.800 tỷ đồng. Luỹ kế 11 tháng đầu năm, thu ngân sách Nhà nước ước đạt 1,389 triệu tỷ đồng, bằng 103,4% dự toán, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, thu nội địa vượt gần 1% so với dự toán và tăng hơn 6% so với cùng kỳ (cùng kỳ năm 2020 giảm gần 7% so với năm trước). Thu từ dầu thô ước vượt 65% dự toán và tăng 20% so cùng kỳ. Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu vượt 17% dự toán và tăng 24% so cùng kỳ.
Trong chiều ngược lại, thu ngân sách 11 tháng đầu năm ước đạt khoảng 1,268 triệu tỷ đồng, bằng 75,2% dự toán.
Về cân đối ngân sách, theo Bộ Tài chính do tiến độ chi thấp hơn tiến độ thu ngân sách, nên về tổng thể cân đối ngân sách Nhà nước 11 tháng có thặng dư. Tuy nhiên, cân đối ngân sách trung ương bội chi, ngân sách địa phương có thặng dư lớn.
Liên quan đến công tác quản lý thị trường tài chính và dịch vụ tài chính, Bộ Tài chính cho biết tính đến ngày 30/11/2021, chỉ số VN-Index đạt 1.478,44 điểm, tăng 2,4% so với cuối tháng trước và tăng 33,9% so với cuối năm 2020. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 7.690 nghìn tỷ đồng, tăng 45,3% so với cuối năm 2020, tương đương 122,2% GDP.
Cửa thu “phình” ra, nhờ đâu?
Lý giải về việc thu ngân sách cao bất chấp dịch bệnh, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia kinh tế, Giảng viên cao cấp tại Học viện Tài chính, cho rằng, thu ngân sách nhà nước tăng mạnh là tổng hợp của nhiều lý do.
Chẳng hạn như nguồn thu cho thuê đất, ông Thịnh cho biết, riêng việc cho thuê đất làm Đại sứ quán Mỹ đã đem về gần 3.000 tỷ cho ngân sách Nhà nước, hay việc truy thu thuế doanh nghiệp các năm trước.
Bên cạnh đó, việc thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước và thu về nhà đất vượt dự toán 21,6%; thu cấp quyền khai thác khoáng sản vượt 58%, thu quỹ đất công ích và hoa lợi công sản khác cao hơn dự toán 77,1%.
Ngoài ra, nguồn thu được bù đắp nhờ giá dầu tăng mạnh, giá dầu thanh toán bình quân tháng 11 đạt hơn 67 USD/thùng, cao hơn 22,5 USD/thùng so với dự toán.
“Chi thường xuyên cho các hoạt động hội nghị, công tác trong và ngoài nước của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương cũng được tiết kiệm rất nhiều, có thể lên tới 50%, do ảnh hưởng từ dịch Covid-19”, ông Thịnh cho hay.
Cũng theo ông Thịnh, số doanh nghiệp phá sản, dừng hoạt động, phải rút lui khỏi thị trường chủ yếu là những doanh nghiệp nhỏ, gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, nên tỷ trọng đóng góp vào thu ngân sách không nhiều.
“Số nộp ngân sách vẫn tăng trưởng nhờ một số ngành nghề trọng điểm như tài chính ngân hàng, dịch vụ hỗ trợ khai thác dầu khí, kinh doanh bất động sản, thương nghiệp về hàng tiêu dùng, sản xuất lương thực thực phẩm, vận tải kho bãi, thương mại điện tử,… đã góp phần cân bằng nguồn thu và tạo động lực tăng trưởng sau giãn cách”, ông Thịnh thông tin.
Đặc biệt, chính sách giảm phí trước bạ vào năm ngoái khiến lượng xe tiêu thụ vào cuối năm ngoái tăng mạnh, kéo theo thu từ doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô tính trong nửa đầu năm đã tăng gấp rưỡi cùng kỳ…
